Vandaag vond in het gerechtsgebouw een historische feit plaats. Het was de laatste zittingsdag van een assisenproces in Oost-Vlaanderen. De beklaagde Luc De Beule heeft zijn vrouw en haar broer Arlin vermoord. Over de feiten bestond geen misverstand. De hamvraag is: ‘was Luc tijdens de feiten toerekeningsvatbaar of niet?’ Deze vraag heeft belangrijke consequenties. Is de jury van mening van ‘ja’ dan staat hem gevangenisstraf te wachten. Is de jury van mening van ‘nee’ dan wordt hij opgenomen in een forensisch centrum.

Bij gevangenisstraf wordt een strafmaat bepaald, 20 jaar, 25 jaar, levenslang… Bij opname in een forensisch centrum is dit niet het geval. Al naar gelang zijn gedrag en vorderingen kan hij vrij komen of niet.

Een aantal jaren geleden konden geïnteresseerden een kijkje nemen in het nieuwe forensisch centrum in Gent, dat toen nog in de steigers stond. Een groot modern gebouw met driedubbele omheining. Het gebouw is opgedeeld in drie afdelingen. In de eerste afdeling is het regime even streng als in een gevangenis. In de tweede afdeling worden de teugels een beetje gevierd en in de derde worden de patiënten langzaam voorbereid op terugkeer in de maatschappij.

De jury bestaat uit 12 gezworenen plus 2 ‘invallers’. Ze zonderen zich na het proces in een aparte kamer af en krijgen daar een aantal vragen voorgelegd, waarop uitsluitend met ‘ís van toepassing’ of ‘is niet van toepassing’ kan worden geantwoord. Sinds 1 maart 2016   krijgt de jury bijstand van de voorzitter en zijn twee assistenten. Zij geven toelichting op de vragen, maar mogen de jury niet beïnvloeden en hebben enkel stemrecht als de stemming 5 in het voordeel, en 7 in het nadeel van de beklaagde uitvalt. In dat geval is hun stem doorslaggevend.

De ‘invallers’ hebben geen stemrecht en mogen niet mee naar binnen. Ze moeten wél tot het einde van het proces beschikbaar blijven voor het geval zich er op het laatste moment  ‘iets’ voordoet. De voorzitter legde uit dat dit telkens het meest gênante moment van een assisenproces is.  Ze worden in een apart kamertje ‘opgesloten’.

De jury mag op geen enkele manier contact hebben met de buitenwereld. GSM’s moeten worden ingeleverd. Ze brengen hun stem uit op speciale briefjes, met op de achterkant een stempel van de rechtbank. In dit proces krijgt de jury negen vragen voorgelegd.

De politie bewaakt de deur van de kamer waarin wordt beraadslaagd, zodat de jury in alle rust en veiligheid tot haar oordeel kan komen.

De aanwezigen in de zaal moeten daarna geduldig wachten totdat de jury terugkomt en de beslissing bekendmaakt. De jury besliste in dit geval: toerekeningsvatbaar en levenslang.

ma 30 mei | Opgeëistenlaan 401 | 09u00 – ….